Unutkanlık ve davranış problemleri

Kişinin etkinliklerinde kısıtlılığa yol açan ve beynin en önemli işlevlerinden biri olan bellek bozukluğu sonucu ortaya çıkan unutkanlığın, özellikle yaşlılarda bunama hastalığının ilk bulgusu olabileceğinden dolayı ciddiye alınması gereken bir hastalık olduğunu belirten Tekirdağ Özel Star Medica Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Sema Nergiz, yaşlanma ile kişilerde ılımlı bir unutkanlık olabildiğinden, bu tip hastaların periyodik olarak takip altında olması gerektiğini, ilerleme gösteriyorsa ciddi hastalıkların habercisi olabileceğini açıkladı.
Gençlerde görülen unutkanlığın altında ise, sıklıkla psikiyatrik sorunlar yattığını belirten Nöroloji Uzmanı Dr. Sema Nergiz, "Stres, depresyon, gerginlik beyin işlevlerinden dikkat toparlama ve yöneltmeyi bozarak unutkanlık yapar. Buna karşın bazı vitamin eksiklikleri, guatr hastalıkları, beyin tümörleri, beyin damarındaki tıkanmalar, beyin kanamaları, MS ve daha birçok hastalık da kendisini unutkanlıkla gösterir. Bu durumda ayırıcı olabilecek önemli nokta, kişinin unutkanlığına eşlik eden genellikle başka şikayetlerinin de var olmasıdır. Baş dönmeleri, dengesizlik hissi, yorgunluk, bitkinlik hissi, ellerde ayaklarda uyuşmalar, görme bozuklukları, baş ağrıları, çarpıntılar vb. yakınmalar bu tarzdaki bozuklukların belirtileri olabilir. Bu nedenle, 20'li, 30'lu yaşlarda da unutkanlık ciddiye alınması gereken bir durumdur. Öncelikle ciddi bir nörolojik değerlendirmeden ve bir takım testlerden geçilmesi gerekmektedir. Sebep ruhsal kaynaklı olduğunda da tedaviden ciddi yarar sağlanabilir. Orta ileri yaş, yani 40'lı, 50'li yaşlara gelince durum biraz daha farklılık göstermektedir. Bu yaşlarda unutkanlık, artık toplumda iyi bilinen Alzheimer hastalığı için değil ama daha erken yaşlarda başlaması mümkün olan "Alzheimer dışı unutkanlık hastalıkları" açısından ayrıntılı bir biçimde özellikle nöropsikometrik testlerle değerlendirmeyi gerekli kılar" dedi.

"Bunama bir hastalıktır ve yaşlanmanın doğal sonucu değildir"
İleri yaşla birlikte unutkanlık ve diğer zihinsel yeteneklerin bozulmasını yaşlanmanın doğal sonucu gibi görme eğilimi olduğunu hatırlatan Dr. Sema Nergiz, "Bunama bir hastalıktır ve yaşlanmanın doğal sonucu değildir. Bunama durumlarının (Demansların) yarıdan fazlasına Alzheimer hastalığı yol açmaktadır. Hastalığın ilerlemesi 5 ile 12 yıl sürebilir. Hastalığın en ileri evresinde Alzheimer hastasının 24 saat bakıma ihtiyacı olabilmektedir. Beslenme, temizlik, tuvalet ihtiyacı sağlanamamaktadır. Hastanın üzerindeki etkisi bu derecede büyük olan hastalığın hastanın yakınları ve bakıcılarına da etkisi çok büyüktür. Alzheimer hastalığı, bugün için unutkanlık hastalıklarının (bunama) en sık rastlanılan ve halk tarafından en fazla tanınan sebebidir. Ama ileri yaşta ortaya çıkan tek unutkanlık/bunama sebebi Alzheimer hastalığı değildir. En sık rastlanılan Alzheimer dışı hastalıklar şunlardır; Vasküler demans, Frontal lob demansı, Lewy cisimcikli demans. Bu hastalıklarda beyinde bunamaya sebep olan bozukluk, her hastalık için farklı biçimlerde ve hızlarda ortaya çıkar. Yine beynin farklı bölgeleri etkilendiği için hastalıkların ilk belirtileri ve ortaya çıkış biçimleri de farklıdır. Örneğin beyin damarlarında tıkanma sonucu ortaya çıkan bir bunama demek olan "Vasküler Demans" ta geçirilmiş felçler, yürüme ve konuşma bozuklukları, idrar kaçırmalar hastalığa sıklıkla eşlik eder. "Lewy Cisimcikli Demans" hastalığında ise, unutkanlığın yanı sıra Parkinson hastalığına benzer biçimde titremeler, hareketlerde yavaşlama, nedensiz düşmeler, erkenden ortaya çıkan hayal görmeler izlenir. Aslında kendi içinde de pek çok değişik tipi olan "Frontal Lob Demans"ın da, önce sadece konuşma ve ifade zorluğu, ya da sosyal davranışlarda bozulma izlenebilir. Toplum içinde anormal hareketler (soyunma gibi) kişiliğin değişmesi veya içe çekilme, etrafa ilginin azalması diğer ilk ortaya çıkan belirtiler olabilir. Unutkanlık başlangıçta belirgin değildir, bu şikayetlere sonradan ilave olabilir" ifadelerini kullandı.
Bu hastalıkların erkenden tanınması, tam ve doğru teşhisinin önemli olduğuna vurgu yapan Tekirdağ Özel Star Medica Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Sema Nergiz, "İlk göze çarpan belirtiler unutkanlık değil, hastalığa göre farklı farklı davranış bozuklukları, hareket bozuklukları, yürüme bozuklukları, felçler gibi semptomlardır. Bu nedenle tanının konulması gecikebilir, hasta oyalanabilir. Oysa, bu hastalıkların hepsinin sebepleri ve seyirleri birbirlerinden farklı olduğundan, tedavilerde bazı ortak olan yönler bulunsa da temel olarak farklı yaklaşımlar gerektirler. Bu problemlerin yaşanmaması için, bu hastalıkların doğru, erken tanısı ve tedavi için bu alanda uzmanlık ve deneyim gerekir" diyerek açıklamasını noktaladı.