Bahar geldi, güneş yüzünü gösterdi. Hem sağlık için hem de estetik bir aksesuar olarak güneş gözlüklerinin de sezonu açıldı. Güneş gözlüğü yazlık kıyafetlerin önemli bir tamamlayıcısı olmanın yanında göz sağlığı açısından da büyük önem taşıyor. Nitelikleri bakımından sayısız çeşidi olan güneş gözlüklerinin seçiminde UV ışınlarını koruma özelliğinin ön planda tutulması gerektiğinin altını çizen Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Murat Moray güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
Yaklaşan yaz aylarıyla birlikte güneşin “ultaviyole” yani UV olarak da bilinen mor ötesi ışınları da daha etkili hale gelmeye başladı. Bu nedenle güneş gözlüğü seçerken UV ışınlarına karşı koruma niteliği taşımasına dikkat etmek çok önemli. Bunun en önemli nedeni UV ışınlarının gözün retina olarak bilinen ağ tabakası ve kornea olarak bilinen saydam tabakasında ağrılı yanıklar oluşturabilmesi. Göz bebeği aydınlık ortamlarda gözü ışığın zararlı etkilerinden korumak için küçülüyor ve göz içine giren ışık miktarının azalmasını sağlıyor. Karanlık ortamlarda ise gözün daha fazla ışığa ihtiyaç duyması nedeniyle göz bebeği büyüyerek tüm ışık alma potansiyelini kullanıyor. UV ışınlarına karşı koruma özelliği olmayan güneş gözlükleri karanlık bir ortam yaşatarak göz bebeklerinin büyümesine neden olduğu için güneşli alanlarda gözün kendi koruma mekanizmasını devre dışı bırakıyor.
Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Murat Moray,bu nedenle yaz aylarında kullanılan niteliksiz güneş gözlüklerinin kullanımı hiç gözlük kullanmamaktan daha zararlı olduğunu belirtiyor. UV filtresinin gözlük camının koyuluğuyla ilişkili olmadığına dikkat çeken Opr. Dr. Moray, “Güneş gözlüğü seçiminde ilk öncelik kaliteli cam olmalı” diyor.
Farklı bölgeler için farklı gözlük camı seçmek önemli
Günlük şehir hayatında kullanım için “UV 400″ işareti gözlük camı tercihi yeterli oluyor. Bunun anlamı camın güneş ışınlarını 400 şiddetinde engelleyebildiği anlamına geliyor. Ancak kıyı ve dağlık bölgelerde ışık daha fazla olduğu için bu oran yetersiz kalabiliyor. Bu nedenle özellikle tatile çıkarken daha yüksek korumalı gözlük camı tercih edilmeli.
Bilimsel adı “absonbsiyon” olan ışık emilimin gözlük camlarının ışığı geçirgenlik oranı olduğunu belirten Opr. Dr. Moray, “Işık emilimine dikkat ederken de gözlüğün hangi amaçla alındığına dikkat edilmesi gerekiyor. Örneğin, günlük hayatta yüzde 50-70 arası bir emilim değeri yeterli olurken, kıyı kesimlerinde ya da kayak yaparken en az yüzde 85 oranında emilim değeri olan camlar kullanılmalı. Bunun nedeni standart ortamların güneş ışığını yüzde 65 yansıtırken, beyaz kum ve karın ise yüzde 90 oranında yansıması” diyor.
Koyu renk camlar koruyuculuğu artırmıyor
Gözlük camının rengi ile UV koruması arasında hiçbir ilişki bulunmuyor. Ancak buna rağmen yine de gözlük camının rengi seçilirken de bazı kriterler göz önünde bulundurulmalı. Açık kahverengi ve füme renkli camlar, çevre ışık ve renklerinin algılanmasında en az hataya neden olacağından doğru seçimler. Siyah, lacivert ya da mor renklerde ise insan gözünün bu doğal olmayan renklere alışması belli bir süre alıyor. Avrupa standartlarına göre, kullanılan gözlük camı renginin, trafik işaretlerinin ve sinyallerinin renklerini algılamakta yanıltıcı etki yaratmaması gerekiyor.
Güneş gözlüğünün cam kalitesini nasıl anlarız?
Opr. Dr. Moray, kaliteli gözlük camlarında kabarcık, harelenme ya da düzensiz görüntülerin olmaması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca parmakla bastırıldığında esneme yapmaması da kalitenin anlaşılması açısından önemli. Görüntü açısından bakıldığında ise, odaklanılan bir nesnede gözlük hareket ettirildiğinde dalgalanma, şekil bozukluğu ya da farklı yönlere kayma oluşmaması gerekiyor. Gözlüklerin üzerinde bulunan CE işareti güneş gözlüklerinin minimum kalite standartlarına uygun olduğu anlamına geliyor. Avrupa Birliği sınırları içinde bu ibarenin bulunmadığı güneş gözlüklerinin alım ve satımının yasak olduğunu söyleyen Opr. Dr. Moray, gözlük alırken CE işaretinin mutlaka dikkate alınması gerektiğini belirtiyor.
Her gözlük herkes için uygun olmuyor
Gözlük camının seçiminde ışınlardan koruma ve renk seçimi kadar yüze uyumuna da dikkat edilmesi önemli. Camların gözlerin yan, üst ve alttan yansımalara karşı gözü koruyacak büyüklükte olması gerektiğine dikkat çeken Opr. Dr. Moray, “Her gözlük herkes için uygun olmayabiliyor. Bunun nedeni herkesin baş yapısının farklı olması. Kişinin gözlüğü seçerken konforunu ön planda tutması görüş kalitesini artırıyor. Güneş gözlüğü çerçevesinin, kullanıcısının yüzüne ve başına iyi oturması için ayarlamanın baş şeklini, şakak genişliğini, iki göz arasındaki mesafeyi ve kulak yüksekliğini dikkate alarak titizlikle yapılması gerekiyor” diyor.
Sürüş anında araç kullanımına özel gözlük kullanılmalı
Sık araç kullananların gözlük alırken özellikle çerçeve yapısına dikkat etmesi önemli. Çerçeve ve sapları ince olmayan gözlükler sağ – sol ve yukarı – aşağı bakarken görme alanını kısıtladığı için araç kullanırken tercih edilmemeli. Yine araç kullanımı sırasında yetersiz ışıkta ve alacakaranlıkta gözlüğün çıkarılması gerekiyor. Opr. Dr. Moray, yeterli ışık yokken güneş gözlüğü ile araç kullananların kendi hayatlarını ve çevrelerini önemli ölçüde tehlikeye attığının altını çizerek, “Gece sürüş esnasında farlardan yoğun rahatsızlık duyanlar için özel filtreli gece görüş camları bulunuyor ve bu camlarkişiye özel olarak düzenlenebiliyor” diyor.
Güneş gözlüğü nasıl temizlenmeli?
Güneş gözlüğünün de diğer gözlükler gibi düzenli olarak temizlenmesi gerekiyor. Silmek için yanında verilen özel gözlük bezleri tercih edilmeli; gömlek, kazak, t-shirt gibi materyaller kullanılmamalı. Aksi halde gözlük camında ince ve gözle görülmeyen fakat görüntü kalitesini olumsuz etkileyen çizikler oluşuyor ve bir süre sonra gözlük kullanılamaz hale gelebiliyor. Akan su altında sünger ya da fırça kullanmadan sıvı sabun ve parmakla yıkamak da iyi bir çözüm. Güneş kremi veya yağı bulaşan gözlüğün önce sıvı sabun ile akan su altında yıkanması, ardından da özel silme bezi ile kurulanması gerekiyor.
