1971'de Hafız Esad'la başlayan ve oğlu Beşar Esad'la devam eden rejim, 2011'deki halk ayaklanmalarından itibaren derin bir meşruiyet kaybına girmiş; sivil halka yönelik ağır saldırılar, kimyasal silah kullanımı, toplu işkenceler ve 300 bini aşkın sivil ölümle anılan bir dönemi geride bırakmıştı. Rusya ve İran desteğiyle ayakta kalan rejim, 2024'te muhaliflerin hızlı ve koordineli taarruzu karşısında çökmüş, Esad ailesi Moskova'ya kaçmıştı.

Şam'ın 8 Aralık 2024'te muhaliflerce alınması Suriye genelinde olduğu kadar Türkiye ve İslam dünyasında da büyük bir coşku yaratmış; camilerde tekbirler yükselmiş, sokaklarda kutlamalar yapılmıştı.

Yeni yönetim ve köklü değişimler
Rejimin devrilmesinden sonra Suriye'de askeri ve siyasi grupların katılımıyla geçici yönetim oluşturuldu. Heyet Tahrir Şam lideri Ahmed eş-Şara, ocak ayında ülkenin yeni Devlet Başkanı ilan edildi. Esad rejimine bağlı ordu, güvenlik birimleri ve parlamento feshedilirken Baas Partisi de resmen dağıtıldı.

Rejimin en karanlık sembollerinden biri olan, sistematik işkence ve infazlarla bilinen Sednaya Hapishanesi tamamen kapatıldı. Serbest bırakılan mahkumların ardından hapishanenin müzeye dönüştürülmesi kararlaştırıldı.

Diplomatik dönüş: 58 yıl sonra BM'de konuşma
Eş-Şara, eylül ayında BM Genel Kurulu'na hitap ederek 58 yıl aradan sonra BM kürsüsüne çıkan ilk Suriye lideri oldu. Konuşmasında Suriye halkının "enkaz altından yeniden doğduğunu" vurgulayan Şara, özellikle Türkiye, Katar ve diğer İslam ülkelerine destekleri için teşekkür etti.

Washington temasları: Yaptırımlar gevşetiliyor
Kasım ayında ABD Başkanı Donald Trump'la Beyaz Saray'da görüşen Şara, iki ülke ilişkilerinin yeniden kurulması, yaptırımların gevşetilmesi ve bölgesel güvenlik konularını ele aldı. Görüşmeyle eş zamanlı olarak ABD Hazine Bakanlığı, Suriye'ye yönelik bazı yaptırımların askıya alındığını açıkladı. Bu adım, Suriye'nin uluslararası arenada yeniden meşruiyet kazanması açısından önemli bir kırılma olarak değerlendirildi.

Bir yılın bilançosu
Suriye devriminin birinci yılında, ülkede enkazın kaldırılması, güvenlik yapılandırması ve ekonomik toparlanma dahil çok sayıda kritik başlık gündemde. Yıllarca ağır baskı, ekonomik çöküş ve insani felaketlerle anılan ülkenin, yeni yönetimle birlikte uluslararası sisteme yeniden entegre olma çabaları sürüyor.